Yüzeysel toplardamarların çeşitli nedenlerle uzayıp büklümlü ve genişlemiş hale gelmesi varis olarak tanımlanır. Mısır papirüslerinde ve Hippocrates’ten günümüze kadar ulaşan belgelerde varis den söz edilir. Varisin oluşma sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte asıl başlangıcın damar duvarındaki bozukluk mu, yoksa kapakçıklardaki hasar mı olduğu net değildir. Sonuçta net olarak bilinen yüzeyel toplardamarların görevini yapamaması sonucunda akciğere gönderilen kan yerçekimi etkisiyle geri kaçar ve bacak toplardamarlarında birikir.Bu kaçağa bağlı oluşan basınç artışı ile birlikte toplardamarlar şişer genişler ve varisleri oluştururlar.Modern toplumlarda yüksek oranda görülen varisin geniş bir yelpazede aralığı olup basit telenjektazilerden(kılcal damar varisleri), bacak yaralarına kadar görülebilir.

Varisin Nedenleri?

Ailevi Yatkinlik(Kalitsal)
Varise ailesel bir yatkınlık söz konusudur. Ailesinde varis olan bir kişide varis görülme ihtimali %60- 70 tir.Genetik olarak damar duvar zayıflıkları damar lümeni içerisinde yeterli kapak bulunmaması veya hiç kapak olmaması varis hastalığı oluşumuna zemin hazırlar.

Yaş

Yaslandıkça damar lümeni içerisindeki kapaklarda zayıflamalar ,damar yapısında bozulma ve yaşın getirdiği hareketsizlikte eklendiğinde varis görülme sıklığı yasla artar.

Hamilelik

Kadın olmak da tek başına yapısal risk faktörleri arasındadır. Her adet dönemine eslik eden hormonal değişimler, hamilelikte hormon düzeylerinin yükselmesi kan miktarindaki artış nedeni ile toplardamarlar genişlemektedir. İlave olarak da bebeğin toplardamara yaptığı bası sonucunda varislere neden olabilmektedir.

Hareketsiz Yaşam

Uzun süre ayakta durmayı gerektiren islerde çalısan meslek grublarıyla (berberlik,öğretmenlik) ayrıca uzun süre hareketsiz kalan isini oturarak yapan meslek grublarındada varis görülme sıklığı artmıştır.Bunun sebebi bacaklardaki kirli kanın yukarı akışının sağlanabilmesi için bacak kaslarının bir pompa gibi çalısmasına ihtiyaç vardır. Baldır kaslarının çalısmaması ve zayıflamasi sonucu kanın bacaklarda göllenmesi damar lümeni içinde basınç artısı ve varis oluşumuna zemin ortaya çıkarır.

Obezite

Kilo alimi toplardamarlar üzerine daha fazla basınç binmesine neden olarak varis oluşumu için risk artışına neden olur.

Kabızlık

Sürekli karin içi basınç artısı ,toplardamarlar üzerine basınç artışına neden olarak varis riskini artırmakta.

İlaç KulIanımı 

Doğum kontrolünde ve menapozda kullanılan östrogen ve progesteron içeren ilaçların varis riskini artırdığı görülmüstür.

Yüksek ayakkabi ve çok dar giysiler 

Yüksek topuklu ayakkabı kullanımı bacak kaslarını ikinci plana atarak kalça kaslarının kullanımına neden olarak, çok dar giysiler ise toplardamar dolasimini bozarak varis oluşumuna neden olabilir.

Toplardamar hastaliklari veya travmalar 

Derin ven trombozu dediğimiz derin toplardamarlarının tıkanması durumunda yüzeyel toplardamar bacak dolaşımını sağlamak amaçlı genişleyerek bu durumu kompanse etmeye çalışmaktadır.Travmalarda damar lümeni ve bu damarlardaki kapakçıklarında bozukluğa neden olabilir.Her iki durumda varis oluşumu için risk faktörleridir.

Varis belirtileri nelerdir?

• Bacak damarlarında belirginleşme, gözle görülür hale gelmesi
• Damarların kabarıklaşarak kıvrımlı bir hal alması
• Kaşıntı
• Ağrı
• Yanma
• Kramp
• Şişkinlik/ödem
• Bacaklarda zor iyileşen yaralar