Akne İzi (sivilce izi)

Akne ya da halk arasındaki adıyla sivilce izi esasında diğer birçok yara izine benzer. Nasıl ki derin yaralanma sonucu iz kalabiliyorsa derin ve iltihaplı sivilceler de iz bırakabilir.

Skar oluşumu yaralanma sonrası derimiz kendini yenileyerek tamir ederken gerçekleşir.  Eğer yara yüzeyselse cilt kendini tamamen yeniler, fakat özellikle alt deriyi (dermis) etkileyen derin yaralarda iz kalma ihtimali vardır.

Ergenlikte orta şiddette veya ağır sivilce sorunu yaşayan bireylerin %30’unda sivilce izleri oluşumu görülmektedir.

Bireylerin büyük çoğunluğu herhangi bir kalıcı etki olmadan akne sorunundan kurtulmakta, bazılarında ise cilt yüzeyinde akne izleri kalmaktadır. Hafif akne izlerinin tedavisinde bazı cilt bakımı ürünleri ve medikal ilaçlar bir miktar etkili olabilmektedir, ancak akne izlerinin büyük bir kısmının tedavisi için cerrahi müdahale veya cildin soyulması gerekli olmaktadır.

Sivilcelerin iz bırakmasını önemek için en önemli adım sivilce için tedaviye erken başlamaktadır. Hemen her akne türü kontrol altına alınıp tedavi edilebilir. Öte yandan zamanında müdahale edilmezse şiddetini ve dolayısıyla iz bırakma riskini artırabilir. Bu konuda dermatologla görüşmeyi ihmal etmemek gerekir.

Akne izleri nasıl oluşur ?
Akne, gözeneklerin yağ ve hücrelerle tıkanması sonrasında oluşur ve içerideki bakteriyel hareketlilik sebebi ile iltihaplı hale gelir. Oluşan bu ihtihaplı ve kızarık şişlikler cildi esneterek folikül duvarlarında yırtılmalara sebep olurlar. İltihaplı lezyonların boyutu ve cildin esnekliği yırtılmanın boyutunu belirleyen etkenlerdir. Eğer yırtılma büyükse ve alt deri (dermis) zarar görmüşse sivilce izi için yol açılmış demektir.

Alt deri zarar gördüğünde onu onarmak için vücudumuz  kollajen salgılar. Kollajen lifli bir proteindir ve derimiz tarafından oluşturulur. Bu protein cildimize güç ve esneklik sağlayan bir proteindir, ve onarma sürecinde yapıtaşıdır. Fakat bu onarım tamamlandığında genellikle cildimiz her zaman eski pürüzsüz ve düzgün haline dönmez, çukurluklar ve izler kalabilir.

 

Çeşitleri Nelerdir ? 

Ciltte kalan izler kişiden kişiye ve vakadan vakaya değişiklik gösterebilir. Bazı ciltler bu konuda daha çok etkilenirken, bazıları çok az hasarla atlatabilir.

Sivilce izleri iki ana başlıkta incelenebilir;

Hipertrofik / keloit izler; Eğer vücudumuz deride meydana gelen hasarı önlemek için gerekenden fazla kolajen üretirse cilt yüzeyinde birikmeye yol açarak bu izleri oluşturur. Yani iyileşme sürecinde vücudun kolajen miktarını ayarlayamamasının sonucudur. Genellikle kırmızı/pembe renkte, yumuşak şişlikler şeklindedir

Atrofik izler. Bu izler iyileşme sürecinde doku kaybı olduğunda görülür. Sık görülen 3 çeşidi vardır. Küçük fakat derin çukurluk şeklinde izlere “Icepick”, kenarları dik, genellikle yuvarlak çöküntülere “Boxcar” adı verilir. Üçüncü iz çeşidi olan “Rolling” oluşumu ise yüzde dalgalanma benzeri bir görüntü yaratır.

Bunlardan farklı olarak sivilcelerimizin yara izi olmayan fakat yine de rahatsız edici görünen bir sonucu da renk değişimi sebebi ile oluşan lekelerdir. Koyu tenli insanlarda sivilce sonrasında bölgesel kararma (Hiperpigmentasyon), açık tenlilerde ise kızarık bir renklenme (Eritem) görülebilir. Bu oluşan lekeler kalıcı sivilce izleri ile karıştırılmamalıdır, genellikle geçici renk değişimleridir.

Akne izleri nasıl tedavi edilir?
Akne izinin tedavisi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Doktorunuzun rehberliğinde uygulanabilecek bu yöntemler şöyle sıralanabilir:

  • Güneş koruyucuların kullanımı; akne izleri cildinizden farklı tonlarda olabilir. Bunu dengelemek için güneş koruyucu kremler ve bazı cilt beyazlaştırıcılar kullanabilirsiniz.
  • Yumuşak doku dolgu maddeleri; çukur şeklinde olan akne izleri kollajen ya da yağ enjeksiyonu yapılarak daha az belirgin hale getirilebilmektedir. Ancak bu kalıcı bir uygulama değildir. Dönem dönem tekrar edilmesi gerekebilir.
  • Lazer ile cilt yenileme; bu uygulama ile akne izlerinin giderilmesi ve cilt görüntünüzün iyileştirilmesi mümkün olabilmektedir.
  • Enerji  cihazları; radyofrekans ya da IPL lazer gibi cihazlar ile cildin üst tabakasına zarar verilmeden akne izleri daha az belirgin hale getirilebilir.
  • Kimyasal peeling;  bu işlemde cildin üst tabakaları soyularak derinlerde akne izlerinin azaltılması sağlanabilir.
  • İğneleme; derma pen denilen üzerinde mikro-iğneler bulunan cihaz  ile cilt altındaki dokular uyarılarak akne izleri azaltılabilmektedir. Basit ve güvenli bir işlemdir. Ancak sonuçları görmek için tekrar uygulamalar gerektirebilmektedir.
  • Ameliyat;  punch eksizyonu denilen minör bir prosedür ile doktorunuz akne izlerinizi kesip çıkarır, minik dikiş ya da cilt grefti ile izi kapatır. Uygulanan başka bir teknik de “subsizyon”dur. Subsizyon tekniğinde  akne izinin altında yer alan fibroz bağlar, özel iğneler ile koparılır. Bu sayede derin akne izleri daha az belirgin hale gelebilir.
  • Akne izleri için Botoks uygulaması da bir tedavi yöntemidir. İzlerin etrafındaki cilt dokusunda bazen kırışmalar gözlenebilir. Bu alanlarda yapılan botoks enjeksiyonları ile bu görüntü ortadan kaldırılabilir. Botoks uygulamasının da etkisi geçicidir ve bir süre tekrar edilmesi gerekebilir.