Hastalık meydana gelmeden önlemek ve yaşam kalitesini yükseltmenin, halk sağlığı çalışmalarının ana amaçlarından birisi olduğunu belirten Dr. Suat GÜNSEL Girne Üniversitesi Hastanesi Doktoru Aziz Okay TABUK, 3 – 9 Eylül tarihleri arasında kutlanan Halk Sağlığı Haftası dolayısıyla bir açıklama yaptı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün sağlık tanımlamasının, sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halinin bulunması şeklinde yapıldığını ifade eden Aziz Okay TABUK, Halk Sağlığının ise, her bireyin sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyi oluşturarak,hastalıklardan korunmayı, yaşamın uzatılmasını, beden ve ruh sağlığı ile çalışma gücünün arttırılmasını sağlayan bir bilim ve sanat olarak tanımlandığını kaydetti. “Bunu, organize edilmiş çalışmalarla çevre koşullarını düzelterek, bireylere sağlık bilgisi vererek, hastalıklardan korunmayı sağlayarak, sağlığın geliştirilmesi uygulamaları ve sağlık örgütlerinin toplumsal çalışmaları sağlar.” diyen TABUK, aynı zamanda toplum için önemli halk sağlığı sorunu olan, en sık görülen, en çok öldüren ve en fazla engelliliğe yol açan hastalıkların erken tanı vetedavisi, rehabilite edilmesi, sağlam bireylerin olabilecek hastalıklardan korunmasının da ‘Halk Sağlığının’ önceliklerinden olduğunu belirterek hastalık meydana gelmeden önlemek ve yaşam kalitesini yükseltmenin, halk sağlığı çalışmalarının ana amaçları arasında yer aldığına dikkat çekti.
Sağlıklı Birey Sağlıklı Toplumu Oluşturur
Halk Sağlığı çalışmalarının sağlıklı toplumun temeli olduğunu söyleyen Dr. Suat GÜNSEL Girne Üniversitesi Hastanesi Doktoru Aziz Okay TABUK, açıklamasının devamında şunları kaydetti:
“Halk sağlığı, sağlıklı bireyin sağlıklı toplumu oluşturacağı anlayışından yola çıkarak, bireyin annesinin hamile olmadan önceki döneminden başlayarak hayatının sonuna kadar olan tüm süreçte sağlıklı yaşam sürmesini ve hastalıklardan korunmasını amaçlar. Bireyi fiziksel, biyolojik ve sosyal çevresi ile bir bütün olarak görür, sağlık hizmetini kişiye hem sağlıklı iken hem hasta iken sunar. Sadece sağlık kuruluşlarına ulaşanları değil tüm toplumu kapsar.
Türkiye’de 2001 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı’nın öncülüğünde 3-9 Eylül tarihleri arası Halk Sağlığı Haftası olarak ilan edilmiştir. Halk Sağlığı Haftası KKTC’de de aynı tarihlerde kutlanmaktadır. Bu hafta boyunca halk sağlığının önemini vurgulamak, toplum sağlığında öncelikli sağlık ihtiyaçlarını gündeme getirmek ve belirlenen halk sağlığı öncelikleri konusunda farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır. Son dönemlerde Halk Sağlığı Haftası etkinlikleri kapsamında;
- 2013 yılında “Sağlık İçin Hareket Edelim”
- 2014 yılında ‘’Sağlıklı Beslenelim, Hareket Edelim, Huzurlu Yaşayalım’’
- 2015 yılında ‘’Güvendesiniz; Çünkü Halk Sağlığı Yanınızda’’
- 2016 yılında “Sağlıklı Yaşam” temaları öne çıkmıştır.
- Bu özel haftada adı geçen temalara yönelik etkinlikler yürütülmüştür.
- Sağlıklı Yaşamla İlgili Bileşenler
Hemen her yıl ‘SAĞLIKLI YAŞAMLA İLGİLİ BİLEŞENLER’de yoğunlaşan HALK SAĞLIĞI HAFTASI’nda üretilen önerilerin dikkate alınması değerlidir. Bunlar arasında;
- Süt ve süt ürünlerin, tahıl ürünlerini içeren karbonhidratların, et, balık, yumurta , içerikli proteinlerin, sebze ve meyve içeren yiyeceklerin oluşturduğu dört temel besin grubundan her gün tüketmek gerekir.
- Her bireyin kendi yaşamında olağanlaştırdığı “hareket” sağlık için yararlıdır.DSÖ bu amaçla haftada en az 150 dakika fiziksel egzersiz (örneğin yürüyüş) önermektedir. Hareketin yaşam içinde “olağan” bir davranış haline dönüşebilmesi için pratik bazı öneriler ise; sağlık açısından başkaca bir risk tanımlanmadığı takdirde asansör, yürüyen merdiven, vb. kullanılmaması, otobüs/dolmuş kullanırken bir durak önce inerek yürüme mesafesinin artırılması, yürüme mesafesindeki mekanlara araçlarla gitmek yerine yürüyerek gidilmesinin tercih edilmesi gibi seçenekler yer almaktadır. Günlük 10000 adım yürüyüş kişininvücut ağırlığı kontrolü için de yarar sağlamaktadır.
- Özellikle Kıbrıs gibi sıcak coğrafyada yer alan ülkelerde güneşin zararlı etkilerinden korunmak için saat 10.00-16.00 arasında güneşe çıkmamak, çıkıldığı durumlarda da önlemler alınması tercih edilmelidir. Güneşten korunmak için geniş kenarlı şapka, gözlük, güneşten koruyucu krem, vb. kullanılması önerilir.
- Düzenli ve yeterli uyku sağlık için gereklidir. Uyku için kullanılan ortamların sessizliği, karanlık olması, yatak odasındaTV, vb. elektronik araçların olmaması, yatmadan önce kahve ve benzeri kafeinli içeceklerin içilmemesi, uyku gelmeden yatağa girilmemesi gibi uyku hijyeni için önerilen koşulların sağlanması unutulmamalıdır.
- Stresle baş edebilme becerisinin geliştirilmesi önemlidir. Stres yaratan durumlara verilen tepkilerin değiştirilmesi için çaba stresi yaratan durum ortadan kaldırılamadığında beklenen davranış modelidir. Stresi yaratan durumu ortadan kaldırmanın her zaman mümkün olamadığı da unutulmamalıdır.
- Ayrıca hastalıkların erken tanısında yararlı olacak ve o topluma özgü sık görülen, tehlikeli hastalıklar için yaş ve cinsiyet gruplarına yönelik tarama ve check-up programları da önerilmektedir.”