Dr.Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Füsun Yıldız güneşe ve sıcağa maruziyetin arttığı yaz mevsiminde genel kanının sıcak havada hasta olunmayacağı yönünde olduğunu ama bu dönemde de var olan kronik kalp, solunum yolları ve metabolik hastalıklarda artış yaşanabileceğini söyledi. Prof. Dr. Füsun Yıldız güneş çarpmaları, kusma, ishal, alerji, zatürre ve birçok akut enfeksiyonun da sıklıkla görülebildiği yaz aylarında “özellikli grup” olarak tanımlanan çocukların, gebelerin, yaşlıların ve kronik hastalık tanısı olan bireylerin sağlıklarına daha fazla özen göstermeleri ve var olan tedavilerini aksatmamaları uyarısında bulundu.
“ Yaz aylarında sıklıkla görülen solunum yolu hastalıkları ve çözüm önerileri”
“ Sıcak havalarda ozon kirliliği akciğer sağlığımızı tehdit etmektedir” diyen Dr.Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Füsun Yıldız açıklamasını şöyle sürdürdü: “ Atmosferin üst tabakalarında (stratosferde) bulunan ozon güneşten gelen tehlikeli ultraviyole ışınları süzdüğü için insan sağlığı ve canlı yaşam için faydalı bir gazdır. Ancak aynı ozon gazı soluk alıp verdiğimiz yer seviyesinde oluştuğu zaman tehlikeli bir kirletici halini alır. Ozon kirliliği özellikle termik santraller (kömür ve doğal gaz), sanayi tesisleri ve motorlu araçlardan kaynaklanır. Özellikle yaz aylarında aşırı sıcaklarda ortaya çıkan ozon kirliliği solunum yollarında tahrişe neden olarak akciğerde ve soluk borusunda iltihap oluşturur, solunum fonksiyonlarını bozar, astım ve KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ataklarını tetikler. Ozona uzun süre tekrarlayan şekilde maruz kalan çocuklarda akciğer gelişimi bozulup astım ve kronik akciğer hastalıklarının gelişme riski artar. Risk grubunda olan bireyler özellikle güneşli ve sıcak havalarda trafiğin yoğun olduğu bölgelerde bulunmamalı, aşırı sıcaklarda trafiğin içinde spor yapmamalı, bisiklete binmemelidir. Havadaki ozonun ölçümü düzenli olarak ölçüm istasyonlarında yapılmalı, trafiğin yoğun olduğu noktalarda gerektiğinde gezici cihazlarla ozon ölçümü yapılmalı ve sonuçlar anlık açıklanmalıdır. Halk, ozon kirliliği ve aşırı sıcaklardan kaynaklanan sağlık sorunları hakkında bilgilendirilmeli ve kirliliğin fazla olduğu durumlarda medya kanalıyla uyarılar yapılmalıdır. Ozon kirliliğine özellikle sıcak iklimlerde, aşırı sıcakların ve sıcak hava dalgalarının olduğu yerlerde daha fazla dikkat edilmeli ve konu önemli bir halk sağlığı sorunu olarak ele alınmalıdır. Aşırı sıcaklar nedeniyle klima kullanımı da yaz aylarında artmaktadır. Dış ortam ile iç ortam arasında yüksek ısı farkı yaratan klimalı ortamlar da özellikle solunum yolu hastalıklarına davetiye çıkarmaktadır. Klimalar solunum yollarının kurumasına ve bu bölgede direncin düşerek enfeksiyon ajanlarının kolaylıkla yerleşmesine neden olabilmektedir. Yoğun klima kullanımıyla üst solunum yolları enfeksiyonları, alerjileri artış gösterebilmekte ve aşağı solunum yollarının bir hastalığı olan zatürrenin gelişimi kolaylaşmaktadır. Bu risklerden korunmak için klima temizliğine ve filtrelerin düzenli değiştirilmesine dikkat edilmesi, dış ile iç ortam arası ısı farklılığını 6-7 C’den fazla olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Hastalıklardan uzak, rahat nefes aldığınız, güzel, keyifli ve sağlıklı bir yaz geçirmeniz dileğiyle. “
Kaynaklar:
- Day DB, et al.a Association of Ozone Exposure with Cardiorespiratory Pathophysiologic Mechanisms in Healthy Adults. JAMA I
nternal Medicine 177(9):1344-1353, 2017. - Levitan D. Ozone Pollution Grows, But It Can Be Fixed. Scientific American, 2018. https://www.scientificamerican.com/article/ozone-pollution-grows-but-it-can-be-fixed/
- Malley CS, et al. Updated Global Estimates of Respiratory Mortality in Adults ≥30 Years of Age Attributable to Long-Term Ozone Exposure. Environmental Health Perspectives. doi.org/10.1289/EHP1390, 2017.
- Meehl GA, et al. Future Heat Waves and Surface Ozone. Environmental Research Letters 13: 064004, 2018.
- World Health Organization. IARC Monographs, Vol 109: Outdoor Air Pollution, 2016.
Zhao T, et al. Ambient Ozone Exposure and Mental Health: A Systematic Review of Epidemiological Studies. Environmental Research 165: 459–472, 2018.