Dr. Suat GÜNSEL Girne Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Pınar GELENER ARSAL, Parkinson hastalığının hareket bozuklukları grubunda ele alındığını ve 1817’de Parkinson hastalığının ilk inandırıcı tanımını yapan James PARKINSON’un kendi hastaları ve Londra sokaklarında gözlediği olguları betimleyerek hastalığın ana özelliklerini tanımladığını ifade etti.
Toplum verilerinde değişik ülke ve ırklarda yapılan çalışmalarda parkinson hastalığının 2-3/1000 sıklıkta görüldüğünü söyleyen Dr. Arsal, yıllık tanı alan yeni hasta sayısının oranının ise 18/100.000 olduğunu belirtti. Parkinson hastalığının 50 yaşından sonra başladığını ve 60 yaşından sonra artış gösterdiğini dolayısıyla yaşla ilişkili bir hastalık olduğunu söyleyen Arsal, 55 yaş üzerinde %1 oranında görülen Parkinson’un, 30 yaş öncesinde nadir görüldüğünü ve çoğunlukla ailesel kalıtım formlarını düşündürdüğünü ifade etti.
Parkinson Hastalığı Erkeklerde Daha Sıktır
“Parkinson hastalığı erkeklerde daha sıktır ve kadın/erkek oranı 3/2 civarındadır”, diyen Dr. Arsal bilgilendirme açıklamasının devamında şunları kaydetti:
“Parkinson hastalığı, kural olarak sinsi ve vücudun tek bölgesinden asimetrik olarak başlayıp yavaş yavaş ilerler ve zamanla vücudun diğer yarısına da geçer. Esas hastalık tablosu oturmadan önce uzun bir dönem vardır ve bu dönemi tanımak önemlidir. Koku duyusu kaybı, kabızlık, idrar yapma güçlüğü veya idrar kaçırma, depresyon, davranış bozukluğu, uyku bozuklukları, obezite, sabah uykusu gibi erken bulgular esas tablonun başlamasından 10-20 sene öncesinden başlayabilir. Yapılan bir çalışmaya dahil edilen ve koku duyusu kaybı olan hastaların % 75’inde 4 yıl içerisinde Parkinson hastalığı geliştiği bildirilmiştir. Kabızlık Parkinson hastalığı riskini arttıran bir faktördür ve Parkinson vakalarının % 50’sinde öncül bulgudur. Yine ereksiyon sorunu tarifleyen genç erkek hastalara dikkat etmek gerekir.”
İlk Belirtiler Sıklıkla Elde Ortaya Çıkar
En sık başvurunun sıklıkla kol salınımında azalma ve omuz ağrısı ile birlikte elde istirahat halinde ortaya çıkan titremeler nedeniyle yapıldığını belirten Dr. Pınar GELENER ARSAL, ilk belirtilerin sıklıkla bir elin özellikle ince hareketlerde beceriksizleşmesi, tutuklaşması, yavaşlaması ya da tüm hareketlerin özellikle yürümenin yavaşlaması ve vücudun öne doğru eğilmesi şeklinde kendini gösterdiğine dikkat çekti. Dr. Arsal, hastalara sorulduğunda yazılarının değişip küçüldüğünü, düğme iliklemek ya da açmak gibi ince işlerde zorluk çektiklerini, gece yatakta dönmenin, yerlerinden kalkmanın güçleştiğini, hareketlerinin, yürümelerinin yavaşladığını, ayaklarını sürterek yürüdüklerini, harekete başlamada güçlük çektiklerini ifade ettiklerini, buna karşın kaba kas kuvveti gerektiren işlerde güçsüzlük fark etmediklerini söylediklerini belirtti. Hasta yakınlarının ise yüzün donuklaştığını, sesin hafif çıktığını ve konuşmanın anlaşılmasının güçleştiğini bildirdiklerini ifade eden Dr. Arsal; “Hastalar ilk zamanlar yürümeye başlamakla, dönmekle ve dar veya kalabalık çevrelerden geçerken zorluk çekerler. Bunu yürüyüş süresince donma veya motor bloklar olarak da adlandırılan harekette ani duraklamalar izler. Zamanla hastanın yutma güçlüğü nedeniyle beslenme sorunları tabloya eklenebilir.Yönetici işlevlerde bozulma, bellek, planlama ve organizasyon bozukluğu sıktır. Yine depresyon ve kaygı bozukluğu ve diğer mizaç bozuklukları parkinson hastalığında sıktır. Uyku bozuklukları neredeyse tüm hastalarda bulunur. Canlı rüyalar ve kabuslar özellikle tedavi edilen hastalarda oldukça yaygındır.” dedi.
Hastalığın Tedavisi Nöroloji Uzmanı Tarafından Kişiye Özel Olarak Belirlenir
Parkinson hastalığının tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Nöroloji uzmanı Dr. Arsal bu konuda şunları kaydetti: “Hatta parkinson sendromları içerisinde en iyi tedavi yanıtı olan hastalık parkinson hastalığıdır. Tedavi semptomatik dediğimiz hastaların şikayetlerini iyileştirmeye, bulgularını ortadan kaldırmaya ve yaşam kalitelerini arttırmaya yöneliktir. Hastalığı tamamen geri döndüren veya hastalığın seyrini durduran bir tedavi seçeneği henüz yoktur. Birkaç ilacın hastalığın seyrini tamamen değiştirmesede modifiye edebileceği ispatlanmıştır.
Parkinson hastalığı tedavisi bireyseldir. Tedavi stratejileri; hastanın yaşına, hastalık süresine ve evresine, bilişsel ve entellektüel özelliklerine, iş ve sosyal yaşantısına, Parkinson bulgularının özelliklerine, eşlik eden davranışsal ve psikotik bulgulara hatta özgeçmiş ve aile öyküsündeki özelliklere, eşlik eden diğer hastalıklar göz önünde bulundurularak, nöroloji uzmanı tarafından, hastaya spesifik belirlenir.
Tedavisiz bırakılan veya tedavisine geç başlanan hastalarda erken başlanan hastalara göre hastalık kötü seyreder ve yine bu grup hasta yaşam kalitesi olarak hiçbir zaman erken tedavi başlananlara yetişemezler.”