Parkinson hastalığı hareket bozuklukları grubunda ele alınan bir hastalıktır. Dünya Parkinson Hastalığı Günü, her yıl 11 Nisan’da, bu hastalıktan etkilenen insanları desteklemek ve toplumu nedenleri, belirtileri ve mevcut tıbbi ve cerrahi tedavi yöntemleri konusunda eğitmek için farkındalık yaratmak amacıyla kutlanmaktadır. Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Pınar Gelener Arsal Parkinson hastalığına ilişkin önemli bilgiler paylaştı:
Parkinson hastalığının belirtileri nelerdir?
Parkinson hastalığı, kural olarak sinsi ve vücudun tek bölgesinden başlayıp yavaş yavaş ilerler ve zamanla vücudun diğer yarısına da geçer. Esas hastalık tablosu oturmadan önceki uzun bir dönem vardır ve bu dönemi tanımak önemlidir. Koku duyusu kaybı, kabızlık, idrar yapma güçlüğü veya idrar kaçırma, depresyon, davranış bozukluğu, uyku bozuklukları, obezite, sabah uykusu gibi erken bulgular esas tablonun başlamasından 10-20 sene öncesinde görülebilirlir.
En sık başvuru sıklıkla kol salınımında azalma ve omuz ağrısı ile birlikte elde istirahat halinde ortaya çıkan titremedir. İlk belirtiler çoklukla bir elin özellikle ince hareketlerde beceriksizleşmesi, tutuklaşması, yavaşlaması ya da tüm hareketlerin özellikle yürümenin yavaşlaması ve vücudun öne doğru eğilmesi şeklindedir. Hastalara sorulduğunda yazılarının değişip küçüldüğünü, düğme iliklemek ya da açmak gibi ince işlerde zorluk çektiklerini, gece yatakta dönmenin, yerlerinden kalkmanın güçleştiğini, hareketlerinin, yürümelerinin yavaşladığını, ayaklarını sürterek yürüdüklerini, harekete başlamada güçlük çektiklerini ifade ederler. Buna karşın kaba kas kuvveti gerektiren işlerde güçsüzlük farketmediklerini söylerler. Hasta yakınları yüzün donuklaştığını sesin hafif çıktığını ve konuşmanın anlaşılmasının güçleştiğini bildirebilirler. Hastalar ilk zamanlar yürümeye başlamada, dönmede ve dar veya kalabalık çevrelerden geçmede zorluk çekerler. Bunu motor bloklar olarak da adlandırılan harekette ani duraklamalar izler. Zamanla hastanın yutma güçlüğü nedeniyle beslenme sorunları tabloya eklenebilir. Yönetici işlevlerde bozulma, bellek, planlama ve organizasyon bozukluğunun yanı sıra depresyon ve kaygı bozukluğu ve diğer mizaç bozuklukları parkinson hastalığında sıktır. Uyku bozuklukları neredeyse tüm hastalarda bulunur. Canlı rüyalar ve kabuslar özellikle tedavi edilen hastalarda oldukça yaygındır.
Tedavisi var mıdır? Bu tedavi hastalığı tamamen ortadan kaldırabilir mi?
Parkinson hastalığı tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hatta parkinson sendromları içerisinde en iyi tedavi yanıtı olan hastalık parkinson hastalığıdır. Tedavi semptomatiktir yani; hastaların şikayetlerini iyileştirmeye, bulgularını ortadan kaldırmaya ve yaşam kalitelerini arttırmaya yöneliktir. Hastalığı tamamen geri döndüren veya hastalığın seyrini durduran bir tedavi seçeneği henüz yoktur. Birkaç ilacın hastalığın seyrini tamamen değiştirmese de modifiye edebileceği ispatlanmıştır.
Parkinson hastası tedavisiz bırakılırsa ne olur?
Hastalarda tedavi startejilerinin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte yaşam kalitelerinde belirgin artış olmuş ve ortalama yaşam beklentileri uzamıştır. O yüzden parkinson hastalığı tanısı alan her hastada en uygun tedavinin hemen başlanması önerilmektedir. Tedavisiz bırakılan veya tedavisine geç başlanan bireylerde hastalık kötü seyreder ve yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenir.