Her yıl mart ayının 2. perşembesi “ Dünya Böbrek Günü” olarak kutlanmaktadır. Dünya çapında 850 milyon kişinin çeşitli nedenlerden böbrek hastalığı olduğu tahmin edilmektedir. Kronik böbrek hastalıkları yılda en az 2,4 milyon ölüme neden olmaktadır ve şu anda en hızlı artan ölüm nedenleri arasında 6. sıradadır. Böbrek sağlığı ile ilgili tüm merak ettiklerimizi Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Züleyha Özer Yazgan’a sorduk:
Bu sene Dünya Böbrek Günü 14 Mart’ta kutlanıyor. Bu vesileyle bize özellikle kronik böbrek yetmezliği hakkında neler söylemek istersiniz?
Kronik böbrek yetmezliği, bu gruptaki hastalıkların görülme sıklığındaki artış ile birlikte küresel bir salgın halini almış önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tüm dünyada erişkinlerin %10’unda böbrek hastalığı olduğu tahmin edilmektedir.
Erken dönemde tanısı mümkün müdür?
Evet, erken dönemde yapılacak basit kan ve idrar testleri ile hastalığı erken evrede tespit etmek mümkündür. Kronik böbrek hastalığı sinsi seyirlidir; farkındalığının ve erken tanısının düşük olması nedeniyle de son dönem böbrek yetmezliğine ilerler.
Bu aşamada tedavi yöntemleri nelerdir?
Son dönem böbrek yetmezliğinde hastaların yaşama tutunabilmesi için düzenli hemodiyaliz ve böbrek nakli gerekmektedir. Ancak bu da hem hasta açısından maluliyet ve ölüm riski taşımakta, hem de sağlık için ayrılan bütçenin önemli bir kısmının tedavi maliyetlerine ayrılmasına neden olmaktadır.
Kronik böbrek rahatsızlığını önlemek mümkün müdür?
Şunu belirtmek isterim ki kronik böbrek hastalığının olumsuz sonuçlarını engellemenin en etkin yolu hastalığın tedavisinden çok önlenmesine dayalı, ulusal ölçekli bir hastalık yönetimi modelinin bir an önce hayata geçirilmesidir. Bu bağlamda, sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin toplum tarafından benimsenmesi ve uygulanması hastalığın büyük oranda kontrolünü sağlayacaktır. Bunun için; düzenli egzersiz yapmalı, sağlıklı beslenmeli ve ideal vücut ağırlığımızı korumalı, tuzu azaltmalı, yeterli su içmeli, sigara ve aşırı alkol tüketiminden kaçınmalıyız. Kronik böbrek hastalığı için risk altındaki kişilere yönelik düzenli tarama ve etkin tedavi ile hastalığın gelişimi önlenebilir veya ilerlemesi engellenebilir.
Kimler risk altındadır?
Kronik böbrek hastalığı için en yüksek risk faktörleri; şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp-damar hastalıkları, obezite, ileri yaş ve ailede böbrek hastalığı varlığıdır. Bu risk faktörlerine sahipseniz böbreklerinizi kontrol ettiriniz!