Dünya Sağlık Örgütü 2009 yılında  12 Kasım tarihini “ Dünya Zatürre Günü “ olarak belirlemiştir. Bu güne özel olarak önlenebilir bir hastalık olan zatürre ile mücadeleye dikkat çeken çalışmalar yapılmaktadır.  Biz de yaklaşan Dünya Zatürre Günü sebebiyle Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Uzmanı Dr. Emine Ünal Evren ile bu hastalığın sebepleri, belirtileri ve önlemler hakkında konuşma fırsatı bulduk.

Zatürre nedir ve sebepleri nelerdir?  
Zatürre  öncelikli olarak akciğerin hava keseciklerini etkileyen yangısal yani iltahabi bir hastalıktır. Sağlıklı bireylerin akciğerinde içinde hava bulunan kesecikler zatürrede sıvı ve iltihap hücreleri ile dolar. Genellikle bakteri, virüs ve mantar gibi mikroorganizma enfeksiyonlarına bağlı olmakla birlikte bazı ilaçlar ve bağ dokusu hastalıkları da zatürreye sebep olabilir. Hastalığa yol açan  mikroorganizmalar akciğere çeşitli yollarla ulaşır. Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında burun ve boğazda bulunan bakteri ve virüsler alt solunum yollarına ulaşıp akciğerde hastalık oluşturabilir. Bununla birlikte hasta bir kişinin öksürmesi ve aksırması sonucu havaya yayılan mikroplu damlacıkların solunum yolu ile alınması da zatürreye neden olabilir. Daha nadir olarak ise hastanın vücudundaki başka bir enfeksiyon odağından  mikroorganizmalar kan yolu ile akciğer dokusuna taşınır.

Zatürrenin belirtileri nelerdir ?
Zatürrenin tipik belirtileri arasında öksürük, üşüme titreme, ateş, göğüs ağrısı ve balgam çıkarma yer alır. Bazı hastalık türlerinde halsizlik ,iştahsızlık, kas eklem ağrılarını takiben kuru öksürük, bulantı, kusma ve baş ağrısı da görülebilir. 5 yaş altı çocuklarda sık soluk alıp verme, beslenme güçlüğü, nöbet geçirme ve bilinç bulanıklığı gibi tipik olmayan bulgular hastalığa eşlik edebilir.

Zatürre tanısı nasıl konulur?
Zatürre tanısı fizik muayene bulguları ,akciğer grafisinde saptanan değişiklikler ve laboratuvar tetkikleri ile konur. Tedavi hastalığa neden olan mikroorganizmaya ve hastalığın şiddetine göre değişir.Ciddi seyirli vakalar hastaneye yatış gerektirir. Şunu da hatırlatmak isterim ki uygun tedavi almayan hastalarda kişinin ölümüne sebep olabilir. Zatürre her yaşta görülebilmekle birlikte hastalık açısından riskli gruplar 5 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üstü erişkinlerdir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre zatürre çocuklarda en sık  ölüme neden olan enfeksiyon hastalığıdır.

Korunma yolları hakkında neler söylemek istersiniz?
Tüm yaş gruplarında zatürreden korunmanın en etkin yolu aşılanmadır.  Kronik akciğer hastalığı, diyabet ,kronik karaciğer hastalığı, alkolizm ve  kronik böbrek hastalığı gibi bağışıklık baskılayıcı hastalığı olan kişiler zatürre açısından önemli bir risk grubunu oluşturur. Bu gruplardaki kişilere grip ve zatürre aşılarının yapılması hayati önem taşır. Dengeli beslenme, temiz hava, el yıkama, kişisel hijyene dikkat edilmesi, sigara ve alkolden uzak durulması tüm bulaşıcı hastalıklardan olduğu gibi zatürreden korunmada da etkilidir. “